लवकरच देशात मान्सून दाखल होणार आहे. केरळमार्गे महाराष्ट्रात मान्सूनचा आनंददायी प्रवेश होईल. मे महिन्यातील कडक उन्हानंतर, लहान-मोठे सर्वजण पावसाची आस धरतात. पण गेल्या काही दिवसांपासून राज्यात ढगाळ वातावरण आहे. त्याआधी सूर्य चमकत होता. गेल्या दोन-तीन दिवसांपासून अवकाळी पावसाने काही जिल्ह्यांना धुऊन काढले आहे. आज आकाशात काळे ढग पसरले आहेत. त्यामुळे सूर्याची किरणे कमी झाली आहेत. तापमानात घट झाली आहे. सध्या मान्सून कुठे आहे? केरळमध्ये कधी पोहोचेल? हवामान खात्याचा अंदाज काय आहे?
या वर्षी मान्सून वेळेपूर्वी येण्याची शक्यता आहे. भारतीय हवामान खात्याच्या (IMD) अंदाजानुसार, यावर्षी मान्सून २७ मे रोजीच केरळमध्ये पोहोचेल. साधारणपणे मान्सून १ जूनपासून सक्रिय होतो. परंतु यावर्षी मान्सून सामान्य वेळेपूर्वी पाच दिवस आधी तळ ठोकेल. जर त्याचे आगमन उशिरा झाले नाही तर ते वेळेपूर्वीच प्राणी आणि निसर्गाला आनंद देईल.
मान्सून अलर्ट २०२५: महाराष्ट्रासाठी काय संकेत?
भारताच्या हवामान विभागाने (IMD) २०२५ च्या मान्सूनसाठी काही महत्त्वाचे अंदाज आणि इशारे जारी केले आहेत. महाराष्ट्राच्या दृष्टीने यावर्षीचा मान्सून कसा असेल, याबाबत काही प्रमुख माहिती खालीलप्रमाणे आहे:
राज्यात सरासरीपेक्षा जास्त पावसाची शक्यता:
हवामान विभागाने वर्तवलेल्या अंदाजानुसार, यावर्षी महाराष्ट्रात नैऋत्य मोसमी वाऱ्यांच्या काळात (जून ते सप्टेंबर) सरासरीपेक्षा जास्त पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. यामुळे राज्यातील अनेक भागांना दिलासा मिळू शकतो.
कोकण आणि घाटमाथ्यावर अधिक पाऊस:
कोकण आणि घाटमाथ्याचा भाग नेहमीच जास्त पावसाचा अनुभव घेतो. यावर्षी देखील या भागात चांगला पाऊस अपेक्षित आहे. आंबोली, महाबळेश्वर यांसारख्या ठिकाणी पावसाचे प्रमाण अधिक राहू शकते.
मध्य महाराष्ट्र आणि मराठवाड्यात काय स्थिती?
गेल्या काही वर्षांपासून मध्य महाराष्ट्र आणि मराठवाड्यातील काही भागांना अनियमित पावसाचा सामना करावा लागला आहे. मात्र, २०२५ च्या मान्सूनच्या सुरुवातीच्या अंदाजानुसार, या भागातही चांगला पाऊस होण्याची शक्यता आहे. यामुळे शेती आणि पिण्याच्या पाण्याच्या समस्या काही प्रमाणात कमी होऊ शकतात.
विदर्भात पावसाचे प्रमाण:
विदर्भातही यावर्षी चांगला पाऊस अपेक्षित आहे. पूर्व विदर्भात पावसाचे प्रमाण तुलनेने अधिक राहू शकते.
पूर्व मान्सूनची तयारी आणि इशारे:
मान्सूनपूर्व काळातही राज्यात काही ठिकाणी वादळी वाऱ्यांसह पावसाची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे. १३ आणि १४ मे २०२५ साठी मुंबई, ठाणे, रायगड, पालघर या जिल्ह्यांमध्ये हलक्या ते मध्यम पावसाचा आणि ३०-४० किमी प्रतितास वेगाने वाऱ्यांचा ‘यलो अलर्ट’ जारी करण्यात आला आहे.
रत्नागिरी आणि सिंधुदुर्ग जिल्ह्यांसाठी याच तारखांना ४०-५० किमी प्रतितास वेगाने वारे, मेघगर्जना आणि मध्यम पावसाचा ‘यलो अलर्ट’ आहे.
पुणे, कोल्हापूर, सातारा आणि सांगली जिल्ह्यांसाठी १३ मे रोजी ५०-६० किमी प्रतितास वेगाने वाऱ्यांचा ‘ऑरेंज अलर्ट’ आहे, तर १४ मे रोजी वाऱ्याची गती कमी होऊन ‘यलो अलर्ट’ असेल.
नागपूरमध्ये १४ मे रोजी मेघगर्जना आणि जोरदार वाऱ्यांचा ‘यलो अलर्ट’ देण्यात आला आहे.
समुद्रातील स्थिती आणि मान्सूनचा प्रवास:
अरबी समुद्रात आणि बंगालच्या उपसागरात मान्सूनच्या आगमनासाठी अनुकूल स्थिती निर्माण होत आहे. मान्सून केरळमध्ये २७ मे रोजी दाखल होण्याची शक्यता आहे, जो सामान्य वेळेपेक्षा चार दिवस लवकर आहे. बंगालच्या उपसागरात तयार होत असलेल्या कमी दाबाच्या पट्ट्यावर हवामान विभागाचे लक्ष आहे, ज्यामुळे पूर्वेकडील राज्यांमध्ये पावसाचे प्रमाण वाढू शकते.
शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाचे:
यावर्षी चांगल्या पावसाच्या शक्यतेमुळे शेतकऱ्यांमध्ये आनंदाचे वातावरण आहे. तथापि, त्यांनी हवामान विभागाच्या नियमित सूचनांचे पालन करणे आणि त्यानुसार शेतीच्या कामांची योजना करणे आवश्यक आहे.
सामान्य नागरिकांसाठी सूचना:
मान्सूनच्या काळात नागरिकांनी सतर्क राहणे, अतिवृष्टीच्या वेळी सुरक्षित ठिकाणी आश्रय घेणे आणि प्रशासनाच्या सूचनांचे पालन करणे महत्त्वाचे आहे.
निष्कर्ष:
एकंदरीत, २०२५ चा मान्सून महाराष्ट्रासाठी सकारात्मक संकेत देत आहे. चांगल्या पावसाच्या शक्यतेमुळे राज्यातील पाणीटंचाई आणि शेतीशी संबंधित समस्या कमी होण्याची शक्यता आहे. तरीही, हवामान विभागाच्या पुढील अंदाजांवर लक्ष ठेवणे आणि आवश्यक ती खबरदारी घेणे महत्त्वाचे आहे.
टीप: ही माहिती १३ मे २०२५ पर्यंतच्या हवामान विभागाच्या अंदाजानुसार आहे. पुढील बदलांसाठी हवामान विभागाच्या अधिकृत संकेतस्थळाला भेट देत राहा.